Evre 1: Cilt sağlamdır. Eritem (kızarıklık) vardır.
Evre 2: Ciltte kısmi kalınlıkta kayıp bulunur. Yara sıyrık, su toplaması gibi yüzeyeldir.
Evre 3: Tam kat cilt kaybı vardır. Cilt ve cilt altı nekroz; derin siyah veya açık yaralar mevcuttur. Fasya dokusu derini etkilenmemiştir.
Evre 4: Derin yara, kas, kemik, eklem, tendon gibi derin yapılarda doku kaybı ve zedelenmeyle karakterizedir.
Kronik yaraların tedavisi ancak profesyonel yaklaşımla mümkündür. Özellikle iyi bir hasta ve cilt bakımı ile yatak yaraları önlenebilir. Pozisyon verilmesi, etkin bakım ürünlerinin kullanılması, bol proteinli yeterli ve dengeli beslenmesi hem yara oluşmaması için, hem de açılmış yaraların hızla kapanması için çok önemlidir. Cilt temizliği ve bakımı özenle yapılmalı, cilt çok kuru olmamalı, ıslak da kalmamalıdır. Yatağa bağımlı hasta günde bir defa cilt bütünlüğü ve yatak yarası oluşma riskine karşı mutlaka gözlemlenmelidir. Kızarıklık başladığı anda (1. Evre) mutlaka önlem alınmalıdır. Hasta ve bakım konforunun korunması ve en ekonomik çözüm önleyici tedbirlerin alınmasıdır.
Açılmış yaralar için öncelikle hekime başvurulması ve uygulanacak tedavi ve tavsiyelere hassasiyetle uyulması gerekir. Erken evrede önlem alınmaması ve tedavnin aksatılması uzun süreli tedavi nedeni ile maddi ve hatta uzuv kayıplarına (Amputasyon) neden olabilmektedir. Bu nedenle riskli gruptaki kişiler için profesyonel destek alınması oldukça önemlidir. Hastanın günlük olarak gözlenmesi ve cilt bütünlüğündeki her değişiklik önemsenmelidir. Aksi takdirde tedavi şansı azalmakta, gereksiz zaman ve para kaybına neden olunmaktadır.
Profesyonel yarabakım ürünlerindeki çeşitlilik, uygulama zorlukları, tedaviye erişim ve maliyet gibi faktörler sebebi ile tedavi öncesinde yaranın doğru analiz edilmesi elzemdir. Doğru ürün ve yöntemin doğru yer ve zamanda kullanılması tedavi sürecini etkiler. Yaranın doğru evrelendirilmesi, eksuda (akıntı), kavite, enfeksiyon, nekrotik doku gibi özelliklerinin doğru tanımlanması doğru tedavi yönteminin seçilmesini sağlar. Hasta yakınının da tedavi sürecinde yer alması; tedavi sürecinin aksatılmadan sürdürülebilmesi önemlidir.
Nekrotik doku temizliği (Debridman):
Nekrotik dokular (nekroz) kronik yaralarda çok sık karşılaşılan ve o bölgedeki dokuların ölümü sonucu oluşan yapılardır. Nekrotik dokuların temizlenmesi tedavinin ilk aşamasını oluşturur. Bu yapıları temizlemek için cerrahi debridman, otolitik veya enzimatik debridman veya biyolojik debridman teknikleri uygulanmaktadır. Biyolojik debridman uygulama zorluğu nedeni ile tercih edilmemekle birlikte cerrahi debridman ise sıklıkla cerrahi müdahale olanağının olmaması veya hasta kaynaklı nedenlerle yapılamamaktadır. Otolitik debridman ise uygulama kolaylığı, kanama riskinin olmaması, anestezi gerektirmemesi ve her ortamda kolaylıkla uygulanabilmesi vb nedenlerden ötürü çok yaygın kullanılmaya başlayan bir yöntemdir. Ticari formları farklılık göstermekle birlikte bromelain veya kollajenaz içerikli çok sayıda otolitik debridman ürünü bulunmaktadır.
Enfeksiyon kontrolü (biyofilm tabaka temizliği):
Kontrol altına alınamayan enfeksiyon, yaraların iyileşmesini engellemekle beraber, hastanın genel durumunu da olumsuz etkilemektedir. Akıntı ve kötü koku nedeni ile de genel bakımında ekstra zorluklar yaşanmaktadır. Etkin bir enfeksiyon kontrol işlemi uygulanması iyileşme sürecinin önemli aşamalarındandır.
Granülasyon ve epitelizayonun desteklenmesi:
Yara yatağının debridmanı ve enfeksiyonun giderilmesi sonrasında granülasyonun desteklenmesi gerekir. Bu aşamada kaviteli ve bol eksudalı yaralarda Vakum Yardımlı Kapama (VAC) işlemi yaygın olarak kullanılmaktadır. Oldukça etkin olan bu yöntem sayesinde eksudanın uzaktaştırılması sağlanırken damarlanmanın ve beslenmenin de artması nedeni ile iyileşme sürecini hızlandırmak mümkündür. Ancak sistemin başarısı yara yatağının iyi temizlenmesine, uygulanan malzeme kalitesi ve basınç doğruluğuna bağlıdır. Bununla birlikte kollajen sentezini arttıran, bölgedeki kanlanmanın artmasına olanak sağlayan ürünlerden de yararlanılmalıdır.
Son olarak da epitelizasyonu destekleyici ürünler veya greft (yama) flep gibi cerrahi teknikler ile yaranın tamamen kapatılması mümkündür.